Teknoloji geliştirme bölgeleri, yaygın olarak teknoparklar olarak bilinirler ve Türkiye’nin teknolojik yenilik ve Ar-Ge çalışmalarının önde gelen merkezleridir. Bu dinamik alanlar, inovasyon ve girişimcilik konularında ülkenin önemli aktörlerindendir. Teknoparklarda faaliyet gösteren firmalar, yüksek teknolojiye dayalı projelerine odaklanarak yenilikçi çözümler üretirler. Ancak, bu projelerin hayata geçirilmesi ve sürdürülebilir bir şekilde geliştirilmesi için çeşitli teşvikler ve destekler gerekmektedir.

Teknoparklarda faaliyet gösteren firmalara sağlanan teşvikler ve muafiyetler, işletmelerin rekabet gücünü artırmayı ve ülke ekonomisine katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Vergi muafiyetleri, sigorta prim desteği ve Ar-Ge personeline gelir vergisi muafiyeti gibi avantajlar, teknoparklarda faaliyet gösteren firmalara sunulan destekler arasındadır. Bu teşvikler, işletmelerin Ar-Ge faaliyetlerine daha fazla kaynak ayırmasını ve daha yenilikçi ürün ve hizmetler geliştirmesini sağlar.

Ayrıca, yabancı yatırımcıların teknoparklara teşvik edilmesi de önemli bir stratejidir. Yabancı yatırımcılar, teknoparklarda iş kurarak veya mevcut firmalara ortak olarak, Türkiye’nin teknoloji ve inovasyon ekosistemine katkıda bulunabilirler. Bu sayede, uluslararası işbirlikleri ve bilgi transferi artar, Türkiye’nin küresel rekabet gücü güçlenir.

Öte yandan, üniversitelerden gelen öğretim üyelerine sağlanan destekler de teknoparkların önemli bir özelliğidir. Üniversite-sanayi işbirliğini teşvik etmek amacıyla, öğretim üyeleri teknoparklarda projeler yürütebilir ve araştırmalarını ticarileştirebilirler.

Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Vergi Muafiyetleri: Fırsatlar ve Avantajlar

  1. Vergi Muafiyeti Fırsatı Firma ve Girişimcilere Sunuluyor Yönetici şirketlerin elde ettiği gelirler ve bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, özellikle yazılım ve Ar-Ge faaliyetlerinden kaynaklanan kazançları, 31 Aralık 2023 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden muafiyet sağlanmaktadır.
  2. Ar-Ge Personeline Özel Gelir Vergisi Avantajı Bölgede çalışan Ar-Ge personelinin ücretleri, 31 Aralık 2023 tarihine kadar gelir vergisinden muaf tutulmaktadır. Ayrıca, Ar-Ge projesi kapsamında yapılan çalışmalar için Teknoloji Geliştirme Bölgesi dışında geçirilen sürelere ait ücretler de gelir vergisinden istisna tutulmaktadır.
  3. Katma Değer Vergisi (KDV) Muafiyeti İmkanı Teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyet gösteren girişimcilerin ürettikleri yazılımlar ve hizmetler, belirli bir süre için (31 Aralık 2023 tarihine kadar) katma değer vergisinden muaf tutulmaktadır. Özellikle sistem yönetimi, veri yönetimi, iş uygulamaları, sektörel yazılımlar, internet ve mobil uygulamalar ile askeri komuta kontrol uygulamaları gibi hizmetler, KDV’den muafiyet sağlanmaktadır.
  4. Sigorta Prim Desteği: İşverenler için Özel Bir İmkân Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde faaliyet gösteren firmalarda çalışan personelin, gelir vergisinden muafiyet kapsamında olan ücretlerine karşılık gelen sigorta primi işveren hissesinin yarısı, Maliye Bakanlığı bütçesinden 5 yıl boyunca karşılanmaktadır. Bu destek, 5746 Sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkındaki Kanun kapsamında sağlanmaktadır.
  5. Destek Personeline Vergi Muafiyeti: Çalışanların Hakları Korunuyor Bölgede çalışan destek personelinin ücretleri, 31 Aralık 2023 tarihine kadar herhangi bir vergiye tabi olmaksızın ödenmektedir. Ancak, muafiyet kapsamındaki destek personeli, Ar-Ge personeli sayısının yüzde onunu geçmemektedir.
  6. Gümrük Vergisi Muafiyeti: İthalatta Kolaylık Sağlanıyor Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde yürütülen projeler kapsamında ithal edilen eşyalar, gümrük vergisi, damga vergisi ve harçlardan muafiyet sağlanmaktadır. Ancak, bu muafiyet için Genel Müdürlük onaylı belge gerekmektedir ve eşyaların kullanım amacı net bir şekilde belirtilmelidir.
  7. Bölge Dışı Çalışma İzni: Esnek Çalışma Koşulları Girişimciler ve şirketler, Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde yürütülen projeler kapsamında belirli oranda Bölge dışında da çalışma imkânına sahiptir. Bölgede yer alan işletmelerde çalışan personelin Bölge dışında yürütülen faaliyetlerine ilişkin ücretler, belirli koşullar altında gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilebilir.
  8. Bu destek ve muafiyetler, Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde faaliyet gösteren firmalar için önemli avantajlar sunmaktadır. Hem işverenlerin hem de çalışanların haklarının korunduğu bu düzenlemeler, yenilikçi projelerin ve Ar-Ge faaliyetlerinin desteklenmesine katkı sağlamaktadır.
  9. Teknolojik Ürün Yatırım İzin Desteği: Yenilikçi Projelerin Desteklenmesi Girişimciler ve şirketler, Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Ar-Ge faaliyetlerini yürütebilmek için özel alanlar kullanabilir ve bu bölgelerde teknolojik ürünlerin üretimi için gerekli yatırımları yapabilirler. Bu yatırımlar, yönetici şirketin onayı ve ilgili bakanlığın izniyle gerçekleştirilir. Bölgelerde gerçekleştirilen bu yatırımların vergilendirme işlemleri, yürütülen Ar-Ge faaliyetlerinden ayrı olarak takip edilir ve ulusal vergi yasalarına tabidir.
  10. Yabancı Uyruklu Personel Çalıştırma Kolaylığı: Küresel Yeteneklerin Bölgeye Kazandırılması Bölgelerde, yabancı uyruklu yönetici ve vasıflı Ar-Ge personeli istihdam edilmesi, ilgili yasal düzenlemeler çerçevesinde mümkündür.
  11. Yabancı Yatırımcıların Teşvik Edilmesi: Uluslararası Yatırımcılara İmkanlar Yabancı özel hukuk tüzel kişileri, doğrudan yabancı yatırımlar kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri kapsamında yönetici şirketlere ortak olabilir ve Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Ar-Ge, Yazılım ve Tasarım faaliyetlerini gerçekleştirebilirler.
  12. TÜBİTAK Projelerine Sağlanan Özel Destek Uygulamaları: Ar-Ge Faaliyetlerine Finansal Katkı TÜBİTAK destekli projeler, Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde gerçekleştirildiğinde, Ar-Ge faaliyetleri için sağlanan hibe desteği %90’a kadar artırılabilir.
  13. KOSGEB AR-GE Proje Destekleri: İnovasyon Çalışmalarına Mali Destek KOSGEB, Ar-Ge projeleri için %60 oranında mali destek sağlamaktadır, bu da yenilikçi çalışmaların finansmanına önemli bir katkı sağlamaktadır.
  14. Öğretim Üyelerinin Çalışma Kolaylıkları Kamu kurumları ve üniversitelerde çalışan öğretim üyeleri, Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde araştırmacı ve idari personel olarak görev alabilirler. Bu personelin Bölgedeki çalışmaları, ilgili kurumların izni ile sürekli veya yarı zamanlı olarak gerçekleştirilebilir. Yarı zamanlı olarak görev alan personelin elde edecekleri gelirler, üniversite döner sermaye kapsamı dışında tutulmaktadır. Sürekli olarak istihdam edilecek personel ise kurumları tarafından aylıksız izinli sayılır ve emeklilik hakları saklı tutulur.
  15. Geçici Görevlendirme ve Ticarileştirme İmkanları Öğretim elemanları, yurt içinde ve yurt dışında geçici görevlendirme esaslarına göre Bölgedeki kuruluşlarda çalışabilirler. Bu durumda, Bölgede görevlendirilen öğretim üyelerinin elde edecekleri gelirler, üniversite döner sermaye kapsamı dışında tutulmaktadır. Ayrıca, öğretim elemanları Üniversite Yönetim Kurulunun izni ile yaptıkları araştırmaların sonuçlarını ticarileştirmek amacıyla Bölgede şirket kurabilir, şirkete ortak olabilir ve/veya yönetimde görev alabilirler.